top of page

คลองสิบสี่ (14)

เป็นสิ่งที่ทุกคนควรมีเพื่อขัดเกลาคอยบ่งชี้ ให้ผู้คนต้องปฏิบัติตามทำให้สังคมอีสานมีความสงบสุข ร่มเย็น สอนผู้ปกครอง สอนพระสงฆ์ สอนประชาชนทั่วไปและสุดท้ายที่สำคัญคือสอนคนทุกเพศ วัย ทุกฐานะ

     สำหรับ คองสิบสี่ ตามคติการถือปฏิบัติของชาวอีสานนั้น ถือเป็นหลักธรรมในการครองบ้านครองเรือนที่ควรปฏิบัติ ซึ่งหากใครที่ถือปฏิบัติอย่างเคร่งครัดแล้วนับเป็นบุคคลอยู่ในศีลในธรรมเป็นที่เคารพนับถือของคนทั่วไปหลักปฏิบัติ 14 ข้อ หรือ 14 ประการ ได้แก่

1.    หูเมือง เป็นราชทูตต่างหน้าแทนบ้านเมือง หมายถึง เป็นบุคคลที่พูดจาไพเราะ อ่อนหวาน พูดจริง

2.    ตาเมือง เป็นนักปราชญ์ มีความรอบรู้ในวิชาการบ้านเมือง รู้หลักธรรม 

3.    แก่นเมือง เป็นผู้ทรงคุณธรรม ยุติธรรม

4.    ประตูเมือง เป็นผู้มีความสามารถในการใช้ศัตราวุทยุทธโธปกรณ์

5.    รากเมือง เป็นผู้รอบรู้ในด้านโหราศาสตร์ ดาราศาสตร์

6.    เหง้าเมือง เป็นผู้มีความซื่อสัตย์ ปฏิบัติงานด้วยความซื่อสัตย์

7.    ขางเมือง เป็นผู้ชำนาญในการออกแบบ ชำนาญในการศึก

8.    ขื่อเมือง เป็นผู้มีตระกูลเป็นนักปราชญ์ผู้กล้าหาญ

9.    แปเมือง เป็นผู้มีศีลธรรมอันดี ตัดสินคดีความเที่ยงธรรม

10.   เขตเมือง เป็นผู้ทำหน้าที่พิทักษ์เขตเมือง รักษาเขตแดนบ้านเมือง

11.   ใจเมือง เป็นผู้ทำหน้าที่ปกครองบ้านเมืองที่ดี

12.   ค่าเมือง เป็นผู้พิทักษ์รักษาให้เมืองมีค่า มีเงินทอง ติดต่อค่าขาย

13.   สติเมือง เป็นผู้รู้จักการรักษาพยาบาล หมอยา

14.   เมฆหมอกเมือง เป็นผู้ที่ทำหน้าที่ประดุจเทพอารักษ์พิทักษ์เมือง

      เป็นหลักเมืองการถือคลองสิบสี่ประการนี้ นับเป็นการรักษาบ้านครองเรือนมีศีลธรรม มีทศพิธราชธรรม การรักษาดูแลญาติ ลูกพี่ลูกน้องให้อยู่เย็นเป็นสุข ต้อนพี่ต้อนน้องให้อยู่เป็นเครือญาติมีอะไรก็แบ่งปันกัน การปฏิบัติหน้าที่ของตนเองให้ดี ไม่ละเลยอย่างเช่นคนเฒ่าคนแก่ก็ต้องเข้าวัดเข้าวา ทำบุญสร้างกุศล การเป็นผู้นำ จะต้องเห็นแก่ส่วนรวมมากกว่าส่วนตน ขยันสร้างขยันทำนำชาวบ้าน ให้เกิดการพัฒนา ไม่ใช่ปล่อยปะละเลยไม่ใส่ใจ การเป็นพระสงฆ์ ต้องประพฤติตนให้คนกราบไหว้นับถือ อยากไปทำบุญที่วัด ไม่ใช่ประพฤติตนให้ชาวบ้านชัง ถึงขั้นขับไล่ หรือนินทา การดูแลรักษาครอบครัว อยู่บ้านหลังเดียวกันผ่อนหนักผ่อนเบา เข้าใจกันและกัน ดูแลเอาใจใส่ผัวทำงานมาเหนื่อยๆ เมียเตรียมน้ำเตรียมท่าปฏิบัติผัว ลูกหลานช่วยงานพ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย

bottom of page